JAARRAPPORT ASSURALIA
MARKTAANDEEL VAN VERZEKERINGSMAKELAARS BLIJFT GROEIEN
In de eerste Vrijuit van een nieuw jaar werpen we traditiegetrouw een nieuwsgierige blik op het onderzoek van Assuralia over het belang van de distributiekanalen voor de verzekeringen in België. Uit de resultaten van 2020 valt af te lezen dat de verzekeringsmakelaars iets meer dan de helft van de omzet voor hun rekening nemen.
In 2020 verwerven de onafhankelijke verzekeringsmakelaars 52,1 % van de premie-inkomsten voor het geheel van de leven- en niet-levensverzekeringsproducten wat 1,8% meer is dan in 2019. De agenten (hierna: “exclusieve netwerken”) en bankverzekeraars verwerven in datzelfde jaar 27,4 % van de premies en de direct writers (hierna: “directe kanalen”) 20,5 %.
Ontwikkeling premie-inkomen leven en niet-leven (in miljard euro)
Ontwikkeling belangrijkste distributievormen leven en niet-leven
DOMINANTIE IN NIET-LEVEN
De omzet van de niet-levensverzekeringsproducten wordt grotendeels gerealiseerd door de verzekeringsmakelaars die goed zijn voor ongeveer drie vijfden van de premieinkomsten (60,9 % in 2020). De directe verzekering is de tweede belangrijkste speler en verwezenlijkt bijna één vijfde van de omzet (19,0 %). Verder worden de niet-levensverzekeringen ook verdeeld door de exclusieve netwerken (12,0 %) en de bankverzekering (8,1 %). Het distributielandschap van de niet-levensverzekering blijft de laatste jaren nagenoeg ongewijzigd. Zowel particulieren als ondernemingen hebben bij de aanschaf van niet-levensverzekeringen vaak een voorkeur voor een onafhankelijke tussenpersoon. Meer dan de helft van het premie-inkomen (52,1 %) dat in 2020 afkomstig is van particulieren, is voor rekening van de verzekeringsmakelaars. Voor ondernemingen is deze voorkeur nog meer uitgesproken aangezien het marktaandeel van de verzekeringsmakelaars voor deze doelgroep 72,4 % bedraagt.
Ontwikkeling premie-inkomen niet-leven volgens de belangrijkste distributievormen (in miljard euro)
Particulieren kopen hun niet-levensverzekeringen grotendeels bij de verzekeringsmakelaars zonder megabrokers. Deze makelaarskantoren zijn in 2020 goed voor 49,7 % van de premie-inkomsten verworven bij particulieren. De verkoop van niet-levensverzekeringen aan particulieren wordt daarnaast voornamelijk gerealiseerd via exclusieve netwerken (17,6 % marktaandeel), directe kanalen (16,6 %) en bankverzekering (13,8 %). De grote makelaarskantoren zijn een kleine speler bij de verkoop aan particulieren, met 2,3 % marktaandeel in 2020. De distributie van niet-levensverzekeringsproducten aan ondernemingen wordt vooral verwezenlijkt door de makelarij (72,3 % marktaandeel) De directe verzekering en de exclusieve netwerken tekenen respectievelijk 22,3 % en 4,7 % van de premie-inkomsten op.
Uitsplitsing premie-inkomen niet-levensverzekeringen per kanaal in 2020 (particulieren links en ondernemingen rechts)
De bankverzekering speelt voornamelijk een rol bij de realisatie van premie-inkomsten bij particulieren (13,8 % marktaandeel in 2020). Voor de verkoop van woning- en familiale verzekeringsproducten is ze goed voor ongeveer een vijfde van de premie-inkomsten. Dat hier meer concurrentie kan spelen, werd duidelijk tijdens de hoorzitting (zie pag. 8). De verkoop aan ondernemingen is daarentegen beperkt. Daar bedraagt het marktaandeel van de bankverzekering slechts 0,6 % in 2020.
OOK GLOBALE STIJGING MARKTAANDEEL IN LEVEN
Bij de levensverzekeringen wordt een onderscheid gemaakt tussen de individuele en de groepsverzekeringen. De distributie van beide kent een verschillende ontwikkeling. In 2020 worden er, voor het eerst in de observatieperiode 2009-2020, meer individuele levensverzekeringsproducten verdeeld via de makelarij dan via de bankverzekering. In 2020 kent de makelarij slechts een lichte
Ontwikkeling premie-inkomen leven volgens de belangrijkste distributievormen (in miljard euro)
daling van de omzet voor deze producten (-0,7 %), terwijl de omzet van de bankverzekering daalt met 16,4 %. Hierdoor stijgt het marktaandeel van de makelarij: van 42,6 % in 2019 naar 46,7 % in 2020. De achteruitgang van de Belgische bankverzekeraars is best opmerkelijk. Zo loopt in Frankrijk en Italië twee derde tot drie vierde van de premies voor levensverzekeringen nog altijd via een bankverzekering.
Ontwikkeling premie-inkomen leven (takken 21, 23 en 26) volgens de belangrijkste distributievormen (in miljard euro)
Ontwikkeling belangrijkst distributievormen in leven individueel leven (takken 21, 23 en 26)
Kelly Schamphelaere, ceo van FVF geeft in de krant De Standaard van 12 februari 2022 een verklaring: ‘De continuïteit in en lokale verankering van de lokale makelaarskantoren, waar de klant vertrouwde gezichten ziet, terwijl de grootbanken overal kantoren sluiten.’ (zie pag. 12)
TAK 21 EN 26
Na de makelarij volgt de bankverzekering als tweede belangrijkste speler, met 43,1 % marktaandeel in 2020. Op de markt van de individuele levens verzekeringen met gegarandeerde rentevoet (takken 21 en 26) zijn de verzekeringsmakelaars en de bankverzekering de voornaamste spelers.
Ontwikkeling premie-inkomen leven takken 21 en 26 volgens de belangrijkste distributievormen (in miljard euro)
In 2020 zijn ze goed voor respectievelijk 49,1 % en 36,8 % marktaandeel. De makelarij realiseert een aanzienlijke terreinwinst: een stijging van 44,8 % marktaandeel in 2019 naar 49,1 % in 2020, waardoor de kloof met de bankverzekering groter wordt. De exclusieve netwerken en de directe kanalen hebben in 2020 marktaandelen van respectievelijk 9,6 % en 4,5 %.
TAK 23
De premie-inkomsten van de individuele tak 23-verzekeringen komen voor het grootste deel tot stand via de bankverzekering, met een marktaandeel van 56,0 % in 2020. Naast de bankverzekering wordt een belangrijk deel van het premie-inkomen verworven via de makelarij, in 2020 goed voor 41,8 % van de inkomsten. Tegenover 2019 neemt het marktaandeel van de makelaars dus toe met 4,6 procentpunten, terwijl dat van de bankverzekering met 3,9 procentpunten daalt. De exclusieve netwerken en de directe verzekering zijn zeer bescheiden spelers op deze markt.
Ontwikkeling premie-inkomen leven individueel tak 23 volgens de belangrijkste distributievormen (in miljard euro)
Vooral in tak 23 groeide het incasso bij de makelaars sterk. ‘Door de lange rentevoeten op het spaarboekje zoekt de consument naar alternatieven. Het brede gamma van de tak 23-verzekeringen is daar een oplossing voor’, meent Kelly Schamphelaere in de voornoemde krant. ‘De makelaars specialiseren zich steeds meer in beleggingsverzekeringen’. (zie pag. 8)
GROEP
In tegenstelling tot de individuele levensverzekeringen, worden de groepsverzekeringen (inclusief eerste pijler) voornamelijk verkocht via het directe kanaal (50,7 % marktaandeel in 2020). De exclusieve netwerken en de bankverzekering zijn hier eerder kleine spelers, met een gezamenlijk marktaandeel van 7,1 %. De makelaars spelen daarentegen ook bij deze producten een belangrijke rol. In 2020 zijn ze goed voor meer dan twee vijfden van de premie-inkomsten.
Ontwikkeling premie-inkomen groep volgens de belangrijkste distributievormen - incl. eerste pijler (in miljard euro)
NIEUWE PRODUCTIE LEVEN
In 2020 ligt de omzet van de nieuwe productie van de individuele levensverzekeringen 985,0 miljoen euro (-17,9 %) lager dan in 2019 en komt op 4,5 miljard euro. De incassodaling wordt bijna volledig gedragen door de bankverzekering, wiens premie-inkomen daalt met 784,3 miljoen euro (-26,9 %). Ook het incasso van de makelaars daalt, met 132,4 miljoen euro (-5,8 %). Doordat de omzet van de bankverzekering sterk daalt, verliest ze tegenover 2019 5,8 procentpunten marktaandeel, terwijl de makelarij 6,2 procentpunten marktaandeel wint. In 2020 heeft de makelarij (48,0 %) een iets groter marktaandeel dan de bankverzekering (47,3 %). De omzet van de pensioenspaarverzekeringen bedraagt 88,8 miljoen euro in 2020, een daling met 8,0 miljoen euro (-8,3 %) ten opzichte van 2019. Het incasso van de verzekeringsmakelaars daalt van 30,9 miljoen euro in 2019 naar 24,4 miljoen euro in 2020, hetzij een daling met 6,5 miljoen euro (-20,9 %). Maar ook de bankverzekering en de directe kanalen zien hun premie-inkomsten dalen. Enkel de exclusieve netwerken noteren een incassostijging. Hun omzet neemt toe met 2,6 miljoen euro (+11,7 %) en bedraagt 25,2 miljoen euro in 2020. De bankverzekering blijft met een marktaandeel van 43,6 % de belangrijkste verdeler van nieuwe pensioenspaarverzekeringen, gevolgd door de exclusieve netwerken (28,3 % marktaandeel) en de verzekeringsmakelaars (27,5 % marktaandeel). De andere fiscaal in mindering gebrachte verzekeringsproducten noteren in 2020 een afname van de premie-inkomsten voor hun nieuwe productie met 18,1 % tot 456,3 miljoen euro. De exclusieve netwerken (+2,6 procentpunten) en de bankverzekering (+2,1 procentpunten) kennen in 2020 een stijging van hun marktaandeel ten nadele van de makelarij (-4,4 procentpunten) en de directe kanalen (-0,2 procentpunten). De makelarij is de belangrijkste speler: in 2020 bedraagt haar marktaandeel 60,0 %. De bankverzekering blijft de tweede belangrijkste speler met een marktaandeel van 31,1 %. De nieuwe productie van verzekeringen verbonden aan hypothecaire leningen levert in 2020 minder inkomsten op. De omzet daalt met 25,7 miljoen euro (-21,4 %) tot 94,4 miljoen euro. Desondanks wint de makelarij 3,2% marktaandeel tegenover 2019 en komt uit op 32,0 %. De premie-inkomsten van de nieuwe productie andere verrichtingen tak 21 liggen in 2020 853,5 miljoen euro (-44,8 %) lager dan in 2019 en bedragen 1,1 miljard euro. De makelaars zijn met 32,6 % marktaandeel in 2020 de tweede grootste verdeler bij de nieuwe productie van andere verrichtingen tak 21. De omzet van de nieuwe productie van individuele tak 23-levensverzekeringsproducten ligt in 2020 1,1 % hoger dan in 2019 en bedraagt 2,3 miljard euro. De bankverzekering is goed voor 51,7 % van de premie-inkomsten. Dit marktaandeel ligt 4,0 procentpunten lager dan in 2019. De verzekeringsmakelaars winnen 4,3 procentpunten marktaandeel tegenover 2019 en komen in 2020 uit op 47,4 %. De verkoop van nieuwe tak 26-verzekeringen brengt in 2020 499,6 miljoen euro op, een daling met 4,1 % ten opzichte van 2019. Terwijl het premievolume van de makelaars stijgt met 11,6 %, daalt dat van de andere kanalen met 36,7 %. Het marktaandeel van de makelarij stijgt hierdoor van 67,4 % in 2019 naar 78,4 % in 2020.
MARKTAANDEEL ONLINE
De online verkoop van verzekeringsproducten lijkt, met name in België, nog niet van de grond te komen. In 2020 is de e-commerce slechts goed voor 0,3 % van de totale omzet. De redenen hiervoor zijn divers. Zo leent niet elk verzekeringsproduct zich er gemakkelijk toe om verkocht te worden via internet. Vandaag lijkt de klant het internet vooral te gebruiken om informatie te vinden oververzekeringen of om producten met elkaar te vergelijken. Wat vergelijkingswebsites betreft: deze online platformen hebben in België vaak het statuut van verzekeringsmakelaar. Hun omzet wordt daardoor ingedeeld bij de makelarij en niet bij e-commerce. Indien een aankoop via e-commerce gebeurt, zal de consument, wanneer de mogelijkheid geboden wordt, toch dikwijls kiezen om een tussenpersoon aan te duiden. In dit geval wordt deze aankoop door de ondernemingen niet onder e-commerce geklasseerd. Uit de resultaten blijkt verder dat e-commerce voornamelijk gebruikt wordt voor de aankoop van bepaalde specifieke hulpverlening, (reis)bijstand), autoverzekeringen en woningverzekeringen.